wanden en isolatie

De wanden van een zwembad #

Nadat de betonvloer is uitgehard (de toplaag hoeft nog niet perfect te zijn), kan je met de bouw van de wanden beginnen. Hoewel er in de praktijk allerlei constructies worden gemaakt van bijvoorbeeld damwanden of stalen frames, behandelen we voornamelijk het gebruik van betonblokken en polystyreen blokken. Aan het einde komen we nog terug op alternatieven.

Naast het opbouwen van de wanden uit losse elementen kan je ook kiezen om de wanden te laten storten van beton. Dit is erg stevig, maar behoorlijk kostbaar en heeft met zwembadfolie een nadeel die we later zullen bespreken. Een (herbruikbare) bekisting, betonpomp en kennis over de plaatsing van de inbouwdelen maakt dit procedé voor zelfbouw eigenlijk niet geschikt.

Muren van betonblokken #

Het opbouwen van het zwembad met betonblokken is wellicht de meest gebruikte methode bij bouwkundige zwembaden. Het is relatief goedkoop, snel en stevig.

De beschikbare blokken hebben diverse afmetingen, maar de meest gebruikte zijn:
– 29x20x19 cm (lxbxh) voorzien van ronde gaten
– 30x20x10 cm (lxbxh) volle blok

Met deze afmetingen kan je vrijwel elke afmeting creëren en toch snel meters maken. Let op met holle blokken die meer een honingraat structuur hebben. Deze blokken zijn lichter, maar hebben vaak te weinig massa voor een stevige wand. Met metselen dien je de grote opening van het holle blok naar beneden te plaatsen om overmatig gebruik van cement te voorkomen.

Metselen is niet moeilijk, maar de basis beheersen is toch wel makkelijk als je er zelf aan begint. Het moet vooral recht en stevig zijn. Dus goed uitzetten en nauwkeurig werken is belangrijk. De meeste mensen nemen 3 delen zand en 1 deel cement en een half deel water. Maar dit is ook afhankelijk van de voorkeur van de metselaar.

De tijdsplanning is lastig te maken. Meestal worden wanden van 150 niet op 1 dag opgemetseld om te voorkomen dat de cementvoegen ingedrukt worden en tijd hebben om uit te harden. Maar de snelheid is sterk afhankelijk van de ervaring en grootte van de metselploeg.

Aangezien de grote blokken al gauw 16 kg wegen is het verstandig om de verplaatsing goed te plannen. Als ze gelost kunnen worden op pallets is dat een voordeel. Een heftruck kan de pallets dan snel en eenvoudig naar de bouwplaats brengen. Beter is om een kraan te huren en de blokken direct op de betonvloer te plaatsen. Dat scheelt zeker een heleboel spierpijn.

Wapening in de gemetselde muren

In de horizontale voeg kan je eenvoudig murfor strips plaatsen. Dit zorgt voor extra stijfheid in de wanden. Indien je de blokken gaat verlijmen kan je een lintvoegwapening plaatsen (ook mogelijk bij metselen). Er wordt veel gesproken over het plaatsen van stekken tussen de vloer en de wanden. Hoewel dit niet gebruikelijk of noodzakelijk is kan je dit wel toepassen. Je kan deze stekken in de vloer verankeren en uitlijnen in de holte van een betonblok en deze opvullen met cement.

Lijmen van de betonblokken

Tegenwoordig worden de betonblokken ook gelijmd. Het maakt ook een extreem sterke verbinding tussen de blokken. Nadeel is wel dat je eigenlijk betonblokken moet aanschaffen die extra gekalibreerd zijn, of een dikkere lijmlaag gebruiken. Hou er ook rekening mee dat met lijmen je geen kleine correctie kan maken bij een vloer die niet geheel waterpas loopt. Maar bij gebruik van de juiste producten is er geen bezwaar om niet te lijmen.

Stuken van de wanden #

Aangezien zwembadfolie oneffenheden van enkele millimeters al niet kan verhullen is een strakke afwerking noodzakelijk. Een optie is een goede zwembadisolatie of stucwerk.

Stucwerk kan het beste worden uitgevoerd met een mix van zand en cement. Hoewel dit wat zwaarder is dan standaard middelen is dit een duurzame en stevige basis voor onder de folie. Je kan ook informeren naar gespecialiseerde materialen, maar voorkom dat de bak waterdicht wordt.

Zorg dat er minimaal een laag met een dikte van 10 mm op kan komen. Je dient bij de posities van de inbouwdelen hier al rekening mee te houden uiteraard

Eps bouwblokken gebruiken #

Populair zijn de polystyreen blokken voor de wanden en je komt ze vaak tegen als je aan je zoektocht bezig bent. Hoewel het gebruik eenvoudig lijkt is een ernstige waarschuwing wel toepasselijk. Dit wordt het beste duidelijk in het volgende lijstje:

Voordelen van eps bouwblokken

• extreem licht gewicht en erg eenvoudig transport naar de bouwplek
• goede isolatie van de zwembadwanden
• grote afmetingen en dus ‘snel’ klaar

Nadelen van eps bouwblokken

• twee keer een betonpomp nodig (dubbele kosten)
• hoge prijs in aanschaf
• extra ijzerwapening in de wanden (6/8 mm)
• kans op klappen van een blok bij het vullen of het scheef gaan van een wand
• lastiger aanbrengen van inbouwdelen t.o.v. metselwerk

Zoals je zal begrijpen is het bouwen met eps/polystyreen een stukje complexer dan simpel metselwerk. Dit wordt echter niet altijd verteld en lijkt het alsof er gebouwd is als legostenen.

Hou rekening met een aanzienlijk langere bouwtijd dan je in eerste instantie plant. Het stutten van de wanden is belangrijk en dit kan de zwembadvloer weer beschadigen. De verticale ijzers kan je verbinden met de bouwnetten in de vloer, maar dan moet je precies weten waar de wanden komen. Chemisch verankeren naderhand is een betere keuze en laat je ook vrij om de betonvloer te vlinderen.

De exacte verwerking van de bouwstenen wordt hier verder niet besproken, aangezien er veel verschillende modellen zijn met dito voorschriften. Schroom niet om extra hulp te vragen van iemand met ervaring. Verdere aanbevelingen:

• sta paraat met stutmateriaal voor het geval een blok klapt bij het vullen
• gebruik altijd een valbreker bij de betonpomp
• vul bij voorkeur in meerdere keren, maar dat is lastig en duur plannen met de betoncentrale
• plan ook een dag in om de naden aan de binnenzijde nog een keer na te lopen en af te werken

Hardheid van eps blokken

In de markt zijn verschillende soorten bouwblokken beschikbaar. De sterkte wordt uitgedrukt in bijvoorbeeld de ps waarde. PS40 is sterker dan PS30. Het grootste deel van de blokken heeft bij voorkeur PS40 voor de stevigheid met verwerken. Je kan ook een blok kopen met een extra harde PS80 binnenlaag (herkenbaar aan de groene kleur). Let op dat de puntbelasting ook bij deze blokken niet hoog is.

Wanneer je een bouwkundige trap maakt heb je met de eps stenen nog wel een uitdaging. Voorkom dat je de blokken met je hakken kan indeuken. Bespreek het ook met de folielasser, want soms wil men een laslat plaatsen op de tredes en dat gaat dan niet altijd. Een alternatief is dan ook om voor dit deel betonblokken te gebruiken.

Sowieso is het goed om met de folielasser te bespreken dat de wanden van polystyreen zijn. De montage van de folie bovenop de rand vraagt dan om een aangepaste versie. Wanneer je een standaard zwembadliner plaatst, bestel dan een extra breed hungprofiel, anders heb je niet genoeg plaats om het profiel stevig vast te boren.

Hoe bouw je een zwembad met eps blokken? #

Hoewel het bouwen van een zwembad met polystyreen blokken niet eenvoudig is, kan je wel een proces beschrijven die altijd wordt toegepast.

1. Betonvloer storten en volledig vlak maken (vlinderen). Maak de vloer zeker een meter langer en breder dan de binnenmaat van het zwembad. Dus een zwembad van 8 x 4 meter voorzie je van een betonvloer van circa 900 x 500 cm.
2. De wapening in de muren kan vooraf verbonden worden met de bouwnetten in de vloer. Dit is echter lastig te berekenen en je kan de vloer dan niet vlinderen. Wij geven de voorkeur aan een chemische verankering van de muurwapening. Voorzie zowel staven verticaal als horizontaal en verbind ze goed.
3. Dan begint het opbouwen van de EPS blokken. Zorg ervoor dat de blokken aan de binnenzijde niet beschadigd zijn. Meestal kan je ze wel omdraaien namelijk. De verticale hoeken worden om en om geplaatst, of er zijn afdichting stukken voorzien. Je kan de naden verstevigen met een zuurvrije kit. De belangrijkste factor is echter een goede stevige connectie met het bouwstaal.
4. Tijdens het bouwen adviseren wij direct de benodigde inbouwdelen te plaatsen. Zeker een skimmer en lamp zijn grote elementen en die zijn later lastig te plaatsen. Zet ze vast met purschuim. Hou de inbouwdelen exact gelijk met de binnenzijde van de EPS blokken, dan kan je later mooi de pakkingen en flens plaatsen.
5. Zet de wanden stevig vast met een framewerk. Dit kan niet stevig genoeg zijn, zeker bij zwembaden met een wat langere afmeting. De wanden neigen best snel uit het lood te gaan staan en dan heb je een groot onherstelbaar probleem.
6. Het vullen van de wanden doe je bij voorkeur met een betonpomp. Je bestelt een hoeveelheid beton bij de betoncentrale en met een pomp en slang wordt het beton in de wanden gegoten. Let goed op! Hier gaat het namelijk vaak fout. Zorg allereerst voor een valbreker. Vallend beton slaat snel een gat in een wand. Je kan ook nog een regenpijp in de lengte doormidden zagen. Deze kan je dan ook als geleider gebruiken. Vul in minimaal 3 lagen rondom. In principe kan het wel in 1 keer gebeuren.
7. Hierna laten drogen voor minimaal 72 uur en dan kunnen de schoren etcetera worden verwijderd.

Alternatieven voor de zwembadwand #

Zoals al eerder vermeld zijn de betonblokken en de eps blokken verreweg de meest gebruikte materialen voor de wanden. Uiteraard bestaan er nog andere opties die we hier zullen bespreken.

Betonwanden storten

Storten van betonwanden voor je zwembad is een reële optie. Het is erg stevig. Je kan een bekisting meerdere keren gebruiken of huren of deze helemaal zelf maken en later weer afbreken. Toch zijn er wat nadelen te noemen:

• relatief dure constructie, mede door 2x een betonpomp te laten komen
• moeilijk om zonder ervaring de inbouwdelen te voorzien in de bekisting
• naden aanwezig bij de randen van de bekistingsdelen, waarop deze alsnog bewerkt moeten worden

Damwanden / andere panelen

In principe is elk stevig paneel geschikt om een wand te maken voor een zwembad. Het is echter niet altijd eenvoudig om deze aan de binnenzijde glad af te werken en de inbouwdelen deugdelijk te positioneren. Meestal is het ook niet goedkoper. Neem altijd panelen die geschikt zijn om langdurig in de grond te plaatsen.

L-wanden of keerwanden van beton

Bekend van de agrarische toepassingen gebruiken sommige mensen de L-panelen als zwembadwand. Je zal echter moeten kijken of de stevigheid gegarandeerd is. Daarnaast dien je te beslissen of het horizontale deel binnen of buiten komt. In ieder geval dient de hoek tussen de bodem en wanden 90 graden te zijn. De topzijde van de panelen is meestal smal, wat het plaatsen van de skimmers lastig kan maken.

Stepoc of bekistingsblokken

Bekistingsblokken worden op dezelfde manier verwerkt als de eps blokken. Alleen zijn deze blokken geheel van beton.

Je bouwt ze op met wapening en vult ze nadien met vloeibaar beton, waardoor je een complete massa krijgt van een betonnen wand.

Aluminium standaard profielsystemen

Fabrikanten hebben systemen ontwikkeld waarbij je eenvoudig een panelenwand kan bouwen. Vaak hebben deze diagonale verstevigingen aangezien de wanden dun en dus enkelvoudig niet stevig genoeg zijn. Deze schroef je met een handleiding in elkaar op een betonnen vloer. Het staal maakt deze constructies niet goedkoop, maar wel makkelijker voor een doe-het-zelver.

Al decennia zijn er ook zwembaden te koop in een ronde of ovale vorm. Ook dit zijn stalenwand zwembaden en hebben door de vorm niet of maar ten dele een versteviging nodig.

Door de standaardisatie van de wanden en maatvoering worden deze zwembaden meestal in een zogenaamde kit geleverd. Zo’n kit bestaat uit inbouwdelen, een zwembadliner en een (eenvoudige) filterset. Maar de diversiteit is groot en dus wellicht het onderzoeken waard.

Wel/geen waterdichte constructie? #

Een zwembad dient natuurlijk compleet waterdicht te worden afgewerkt.

Met zwembadfolie is het duidelijk dat de folie zelf waterdicht is. Voorkom dat de wanden dan waterdicht zijn. Indien er grondwater tussen de folie en de wanden/vloer komt heb je een probleem dat de folie gaat zweven. Op internet is veel discussie over dit fenomeen, maar een betonnen kuip en zwembadfolie is geen goede match.

Ook bij renovatie van tegelbaden of dichtgeverfde zwembaden kan je dit probleem ervaren. Boor dan op diverse plaatsen gaten in de hoek van de bodem en wand met een dikke diameter. Zo kan het water toch verdwijnen in de grond.

Wanneer je het zwembad afdicht met tegels, zwembadverf of polyester is het een ander verhaal en dien je een plan te maken voor de muren. Vraag bij een leverancier of specialist de exacte stappen en specificaties na.

Betonblokken en eps blokken zijn per definitie niet waterdicht. Gestorte wanden ook niet altijd, maar houden wel vaak water lang tegen waardoor het ‘zweeffenomeen’ kan optreden. De problemen ontstaan soms ook met de stepoc blokken.

Zwembadisolatie #

Hoewel het energieverlies voornamelijk aan de oppervlakte optreedt is een goede isolatie van de wanden en (eventueel) vloer wel handig voor een extra besparing. Uiteraard is een wand met eps blokken al voldoende voorzien van isolatie!

Een ander voordeel is dat de isolatie als vervanging van stucwerk kan fungeren. Hoewel dit sterk afhankelijk is van het type isolatie. Zoals al besproken in het gedeelte voor de betonvloer kan je wel degelijk een verkeerde keuze maken.

Soorten zwembadisolatie #

In de praktijk kom je 2 soorten isolatie tegen:

Flexibele isolatie op een rol

Speciaal voor zwembaden kan je een isolatie kopen op een rol. Deze hebben een breedte van bijvoorbeeld 150 of 200 cm en dan een lengte van 40 of 50 meter.

Voordeel van deze isolatie is dat ze verend zijn. Als je de isolatie indeukt komt deze terug in de oorspronkelijke vorm. Handig voor bijvoorbeeld op de vloer. Ze zijn verkrijgbaar in diverse kwaliteiten en diktes. In verhouding zijn ze behoorlijk kostbaar en soms hou je veel over of kom je net wat tekort. Diktes zijn o.a. 12 of 18 mm.

In tegenstelling tot wat men vaak beweert bij de verkoop is dat dit geen goede vervanging is van stucwerk of een gladde vloer. Na verloop van tijd ga je deze oneffenheden wel degelijk zien in het water. In het eerste jaar wellicht niet, maar door de druk van het water komen de voegen uiteindelijk wel zichtbaar.

Harde isolatieplaten

Deze platen zijn gemaakt van eps of xps en worden in platen geleverd. Vaak zijn deze 60×120 cm en verkrijgbaar in diverse diktes. Van 20 mm tot wel 180 mm. Afhankelijk van de dikte zitten er een x aantal platen in een pak (bijvoorbeeld per 7,5 m². Welke keuze kan je hierin het beste maken?

Dikte en druksterkte van de isolatie #

De pascal (symbool Pa) is de SI-eenheid voor druk. De pascal is gedefinieerd als de druk die een kracht van 1 newton uitoefent op 1 vierkante meter. De eenheid is vernoemd naar Blaise Pascal.

Harde isolatieplaten van eps of xps worden uitgedrukt in kilopascal, maar dat mag je ook weer vergeten. Je kan platen kopen in 200, 300 of bv 500 kPa. Hoe hoger het getal, des te steviger de plaat zelf is. Een sterkere isolatie zal voorkomen dat er snel deuken ontstaan tijdens het zwemmen, maar helemaal uitgesloten zal het niet zijn.

XPS 500 platen voor zwembadisolatie | pak 7,5 m2 #

Professionele XPS500 isolatieplaten voor in je zwembad.

Ideale afwerking van zwembadwand en zwembadvloer en energiebesparing in één keer gerealiseerd. Met de extreem hoge weerstand heb je met XPS500 de ideale zwembadisolatie.

Geleverd in platen van 125×60 cm en verkrijgbaar in een dikte 40 mm. In 1 pak zit voor 7,5 m2 aan XPS platen.

Prijzen op aanvraag per project. Voor een losse order, vul het contactformulier in

SKU: xps500

Categorie: Bouwmaterialen

Zoals eerder beschreven kan je uit verschillende diktes kiezen. Een dikkere isolatie zal bijdragen aan meer besparing, maar praktisch gezien zijn er wel degelijk grenzen.

Inbouwdelen als een skimmer of lamp worden vastgezet in de muur. De isolatie biedt geen enkele stevigheid. Als je een extra dikke isolatieplaat gebruikt wordt een stuk van de inbouwdelen dus niet ondersteund en dat maakt het minder stevig en stabiel.

Bovendien wordt de zwembadfolie aan de bovenzijde vastgemaakt met een hungprofiel of een lasprofiel. Folie kan bij het plaatsen en vullen met water behoorlijke trekkracht vertonen. Als de trekkracht op een brede laag isolatie drukt kan dit de isolatie doen indeuken of afbreken. Hou dan ook maximaal 40 of 50 mm aan als dikte.

Bij het inmetselen of vastzetten van de inbouwdelen dien je net zoveel centimeter van het deel naar binnen te laten uitsteken als de isolatie dik is.